Sadece forex piyasaları için değil tüm finansal piyasalarda kullanılan bir kavramdır. Teknik analiz, geçmiş fiyat hareketlerine bakarak, gelecekte oluşabilecek fiyat hareketlerini tahmin edebilmek olarak açıklanabilir. Yatırımcıların, özellikle forex gibi volatilitenin yüksek olduğu piyasalarda oldukça fazla başvurdukları bir analiz yöntemidir. Temel analize kıyasla, daha rasyonel sonuçlar elde edildiği ve geçmiş verilere dayandığı için daha güvenilir sonuçlar verdiği söylenebilir. Ancak, gerek akademik düzeyde gerekse piyasalarda teknik analiz mi temel analiz mi sorusunun cevabı kesin değildir.
Teknik analiz, yukarıda da bahsettiğimiz gibi hemen her piyasada kullanılabilir. Borsa teknik analiz yöntemlerinin çalıştığı piyasalardan biridir. Ancak, hisse bazlı spekülatif hareketler, şirket ile ilgili önemli haberler/açıklamalar veya bilanço ile ilgili gelişmeler, hisse teknik analiz yöntemlerinin işlevliğini azaltmaktadır.
TEKNİK ANALİZ NASIL YAPILIR? TEKNİK ANALİZ YÖNTEMLERİ
Teknik analiz yapabilmek için grafik okumayı bilmek gerekir. Bunun yanı sıra teknik analizin temel kavramları olan, destek, direnç, trend, yükselen kanal, alçalan kanal gibi terimlere de aşina olmak gerekir.
Teknik analizde en önemli konseptlerden biri trenddir. Trend, herhangi finansal bir ürünün genel yönüdür. Trendin yukarı mı ya da aşağı mı olduğu bazı durumlarda net olarak belirlemek oldukça zordur. Grafikler genelde düz bir çizgi şeklinde yukarı veya aşağı trendler halinde hareket etmezler. Grafikler çoğunlukla inişli çıkışlı zigzag şeklinde hareket ederler. Teknik analizde, finansal ürünün yüksek ve düşük değerleri trendleri oluşturur.
Trend çeşitleri kabaca üçe ayrılır.
- Yükselen Trend: Yükselen trend ilgili finansal ürünün fiyatlarının yeni yüksekler yaparak sürekli bir şekilde yükselmesi sonucu oluşur.
Sponsor Reklam
- Alçalan Trend: Alçalan trend ilgili finansal ürünün fiyatlarının yeni düşükler yaparak sürekli bir şekilde düşmesi sonucu oluşur.
- Horizontal Trend: Tepe ve dip seviyelerinde çok sığ hareketler olursa buna horizontal trend denir.
Trendler konusunda diğer önemli bir konu ise trendlerin uzunluğudur. Trendler, uzun vadeli, kısa vadeli veya orta vadeli olabilir. Örneğin, hisse senetleri piyasalarında bir trend bir yıldan uzun bir süredir devam ediyorsa buna uzun vadeli trend denilir. 1 ay ile 3 ay arasında devam eden trendler orta vadeli trendler, 1 ayın altında süren trendler ise kısa vadeli trend olarak nitelendirilir.
Bazı temel teknik analiz kavramlarının haricinde, teknik analiz yöntemleri veya teknik analiz indikatörleri olarak geçen kavramları da bilmek gerekmektedir. Teknik analizde kullanılan oldukça fazla indikatör vardır. Öncelikle şunu belirtmek yerine olacaktır; kesinlikle çalışan, %100 garanti veren bir teknik analiz indikatörü yoktur. Teknik analiz yapılırken kullanılacak olan analiz yöntemleri, öncelikle piyasaya göre değişmektedir. Hisse senetleri piyasasında başarılı olan bir indikatör, forex piyasalarında çalışmayabilir. Bunu haricinde grafikler üzerinde teknik analiz yaparken kullanılan zaman dilimi de sonuç açısından etki etmektedir. 1 saatlik bir grafikte kullandığımız indikatör ile 1 günlük grafik üzerinde kullandığımız aynı indikatör farklı sonuçlar verebilmektedir. Diğer bir önemli nokta ise tek başına bir indikatöre bakarak, alım satım kararı vermememiz gerektiğidir. Son olarak ise en başarılı teknik analiz yöntemleri kişiden kişiye göre değişmekle beraber, geçmiş veriler üzerinde test ederek bizim için en doğru olan analiz yöntemini bulmamız gerekmektedir. MetaTrader 4 işlem platformun, indikatörler için geçmişe yönelik verilerle test yapabileceğiniz bir back test uygulaması bulunmaktadır. Bunu kullanarak, geçmiş veriler üzerinde indikatörünüzü çalıştırıp sonuçlarına bakabilirsiniz.
TEORİLER
Kaos Teorisi
Kaos teorisinin beraberinde getirdiği en önemli değişikliklerden biri, kestirilemez determinizmdir. Sistemin yapısını ne kadar iyi modellersek modelleyelim, bir hata bile (Heisenberg belirsizlik kuralı’na göre çok ufak da olsa, mutlaka bir hata olacaktır), yapacağımız kestirmede tamamen yanlış sonuçlara yol açacaktır. Buna başlangıç koşullarına duyarlılık adı verilir ve bu özellikten dolayı sistem tamamen nedensel olarak çalıştığı halde uzun vadeli doğru bir kestirim mümkün olmaz. Bugünkü değerlerini ne kadar iyi ölçersek ölçelim, 30 gün sonra saat 12’de hava sıcaklığının ne olacağını kestiremeyiz. Bu görüş paralelinde ortaya konan en ünlü örnek yukarıda verilen Kelebek Etkisi denen modellemedir. Unutulmamalıdır ki herhangi bir noktadaki bir yaprağın kıpırdaması, binlerce kilometre ötede farklı etkilere neden olabilir.
Elliot Dalga Teorisi
Elliott Dalga Prensibi’nde, farklı vadelerde oluşan bu yapılara derece denir ve her derecenin özel bir adı vardır:
Grand supercycle: birkaç yüzyıl
Supercycle: birkaç on yıl (40–70 yıl civarında)
Cycle: birkaç yıl (uzatmalarda birkaç on yıl)
Primary: birkaç ay, ya da birkaç yıl
Intermediate: birkaç hafta-ay
Minor: birkaç hafta
Minute: birkaç gün
Minuette: birkaç saat
Subminuette: birkaç dakika
Algoritmik İşlemler Nedir?
Expert Advisor
TEKNİK ANALİZ GÖSTERGELERİ – İNDİKATÖRLER
İndikatörler veya teknik analiz göstergeleri, bize ilgili finansal ürünün gelecekte oluşabilecek fiyatı ile ilgili ipuçları vermektedir. Teknik analizde en çok kullanılan göstergeler veya indikatörler aşağıdaki gibidir;
MA – Hareketli Ortalamalar
Hareketli ortalama trend takipçisi olarak kullanılan önemli bir göstergedir ve teknik analizde sıkça kullanılmaktadır. Hareketli ortalamalar fiyatların nereye gideceği hakkında bir yol göstermekten ziyade, gecikmeli olarak mevcut yönü göstermektedir. Geçmiş fiyatlara dayalı bir gösterge olduğu için gecikmelidir.
Hareketli ortalamalar, forex piyasalarında kullanılan indikatörlerinde çoğunda kullanılmaktadır. Örnek vermek gerekirse; bollinger bantları, MACD ve ichimoku gibi indikatörlerin hesaplamalarında hareketli ortalamalar yer almaktadır.
HAREKETLİ ORTALAMA NASIL HESAPLANIR?
Hareketli ortalama, n tane fiyatın ortalamasının alınarak hesaplanan bir göstergedir. Hareketli ortalamalar trend takibi açısından önemli bir gösterge olarak kabul edilmektedir. Bunun sebebi ise hareketli ortalamaların geçmiş fiyat hareketlerinden oluşmasındandır. Hareketli ortalamalar destek ve direnç noktalarının belirlenmesinde de yardımcı olmaktadırlar. Örneğin; 200 günlük hareketli ortalama 20 günlük hareketli ortalamaya göre daha ağır hareket etmekte ve daha gecikmeli öngörü belirtmektedir. Kısa vadeli hareketli ortalamalar kısa vadeli işlem yapan yatırımcılar tarafından kullanılmakta olup uzun vadeli hareketli ortalamalar ise uzun vadeli yatırımcılar tarafından kullanılmaktadır.
Yatırımcılar tarafından sıklıkla kullanılan 200 günlük hareketli ortalama önemli bir sinyal ve destek direnç seviyesi olarak dikkatle takip edilmektedir. Bazı durumlarda ise birden fazla zaman aralığına sahip hareketli ortalamalar beraber kullanılarak piyasanın yönü hakkında bir görüşe sahip olunmaktadır.
Forex piyasalarında hareketli ortalamaların iki çeşidi sıklıkla kullanılmaktadır.
- Basit Hareketli Ortalama: Bir finansal ürünün, belirlenen dönem içerisindeki fiyat hareketlerinin ortalaması alınarak oluşturulan hareketli ortalamadır. Basit hareketli ortalama kapanış fiyatlarını dikkate almaktadır. Örneğin; 5 günlük basit hareketli ortalama 5 günlük kapanış fiyatlarının toplanarak 5’e bölünmesi ile elde edilmektedir.
- Ağırlıklı Hareketli Ortalama: Bir finansal ürünün, belirlenen dönem içerisindeki fiyat hareketlerinin belirlenen ağırlıklara göre ortalaması alınarak hesaplanan hareketli ortalamadır.
- Üssel Hareketli Ortalama: Bir finansal ürünün, belirlenen dönem içerisindeki fiyat hareketlerinin ortalaması alınarak, yakın dönemdeki fiyat hareketlerine daha fazla ağırlık verilerek hesaplanan hareketli ortalamadır. Ağırlıklandırma yapıldığından dolayı üssel hareketli ortalama daha az gecikmeli bir hareketli ortalama olarak sayılmaktadır.
Hareketli ortalamalarda bakılan süre uzadıkça, gecikme daha fazla yaşanmaktadır. Örneğin; 10 günlük hareketli ortalamaya bakıldığında daha yakın tarihli fiyatları dikkate aldığı için gecikme daha azdır.
Teknik analizde yaygın kullanımı olan hareketli ortalamalar birlikte kullanıldığında daha etkili olmaktadır. Örneğin; 50 günlük hareketli ortalama ile 200 günlük hareketli ortalamanın birbirini kesmesi teknik analiz sinyali üretmektedir. Genellikle, kısa vadeli hareketli ortalama ile uzun vadeli hareketli ortalamaların birlikte kullanılması daha iyi sonuçlar vermektedir. Kısa vadeli hareketli ortalamanın uzun vadeli hareketli ortalamayı yukarı yönlü kesmesi fiyatların kısa vadede yukarı yönlü hareket edebileceği sinyalini üretmektedir. Literatürde bu “altın kesişme” “ golden cross” olarak bilinmektedir. Tam tersi durumda ise yani kısa vadeli hareketli ortalamanın uzun vadeli hareketli ortalamayı aşağı yönlü kesmesi durumunda da fiyatların aşağı yönlü hareket edebileceği sinyalini üretmektedir. Literatürde bu “ölüm kesişmesi” “dead cross” olarak geçmektedir.
MACD – Moving Average Convergence Divergence
MACD göstergesi trend takipçisi olan ve fiyatların iki farklı hareketli ortalaması arasındaki ilişkiyi gösteren bir momentum indikatörüdür. Temel olarak 26 günlük üssel hareketli ortalamanın 12 günlük üssel hareketli ortalamadan çıkartılması ile elde edilmektedir. MACD göstergesinde yer alan sinyal çizgisi ise alış ve satış sinyalleri için tetikleyici olarak kullanılmaktadır. MACD göstergesi 1970’li yıllarda Gerald Appel tarafından geliştirilmiştir.
Forex işlem platformu olan Metatrader 4 işlem platformunda kullanılabilen teknik analiz göstergelerinden birisi olan MACD göstergesi, forex piyasalarında işlem yapan yatırımcıların en sık kullandıkları teknik analiz göstergelerinden bir tanesidir.
MACD GÖSTERGESİ NASIL YORUMLANIR?
MACD göstergesinin 3 tane önemli ve en çok kullanılan yorumlanma methodu vardır.
- Kesişmeler: MACD göstergesi sinyal çizgisinin altına düşerse bu aşağı yönlü bir sinyal oluşturmakta olup satış zamanının geldiğine işaret edebilmektedir. Tersi durumda ise MACD göstergesi sinyal çizgisinin üzerine çıkarsa bu yukarı yönlü bir sinyal oluşturmakta ve alış seviyelerinin geldiğine işaret edebilmektedir. Çoğu yatırımcılar yanlış sinyallerin önüne geçebilmek için kesişme seviyesinin de üzerini beklemektedirler.
- Ayrışmalar: Finansal bir ürünün fiyatı MACD göstergesinden ayrışırsa bu mevcut trendin sona erdiği anlamına gelmektedir.
- Anormal Yükselişler: MACD göstergesi anormal bir şekilde yükselirse bu kısa vadeli hareketli ortalamanın uzun vadeli ortalamayı yukarı yönlü ittiğini göstermektedir. Bu da ilgili finansal ürünün aşırı alım bölgesinde olduğu ve kısa sürede normal haline döneceğine işaret etmektedir. Yatırımcılar ayrıca sıfır çizgisinin altını ve üstünü de sinyal olarak dikkate almaktadırlar. MACD göstergesi sıfır çizgisinin üzerindeyken, kısa vadeli ortalama uzun vadeli ortalamanın üzerindedir ve yukarı yönlü hareketin devam edebileceğini göstermektedir. Sıfır çizgisinin altı ise bunun tam tersini ifade etmektedir.
RSI – Relatif Güç Endeksi
Göreceli(Relatif) Güç Endeksi (RSI), ilgili periyoddaki kapanış değerlerini periyodun bir önceki kapanış değerleriyle karşılaştırarak hesaplanan kısa ve orta vadeli trendin yönü hakkında öngörüde bulunmayı sağlayan bir indikatördür.
Fiyat grafiği ile RSI arasında uyumlu bir görünüm vardır. RSI indikatörü, kısa sürede tepki vermesinden dolayı zaman zaman fiyatlardan önce hareketi ettiği görülebilmektedir. Referans değerleri 30-70 seviyeleridir. 30 referans değerinin altında aşırı satım bölgesini ifade ederken trendin yukarı (AL sinyali) dönebileceğini, 70 referans değeri üzerindeki hareketler aşırı alım bölgesini ifade ederken trendin aşağı(SAT sinyali) dönebileceği sinyalini verir.
Bollinger Bantları
BOLLİNGER BANTLARI NASIL HESAPLANIR?
Orta Bant: 20 günlük basit hareketli ortalama
Üst Bant: 20 günlük basit hareketli ortalama + ( 20 günlük fiyatın standart sapması x 2)
Alt Bant: 20 günlük basit hareketli ortalama – ( 20 günlük fiyatın standart sapması x 2)
BOLLİNGER BANTLARI NASIL KULLANILIR?
Yukarıdaki grafikte bollinger bandına ait bir örnek görünmektedir. Buradaki örnek üzerinden anlatacak olursa, ortada bulunan çizgi 20 günlük hareketli ortalamayı göstermektedir. Bu çizginin üzerinde ve altında da iki adet çizgi bulunmaktadır. Üst yer alan çizgi; ortadaki hareketli ortalamanın K kadar standart sapması üstü, altta yer alan çizgi ise ortadaki hareketli ortalamanın K kadar standart sapmasının altını belirtmektedir. Genelde bollinger bantlarında standart sapma 2, periyod ise 20 olarak kabul edilmektedir.
Metatrader4 üzerinde yer alan bollinger bantları indikatöründe standart sapma, periyod ve hareketli ortalama tipi değiştirilebilmektedir. Bollinger bantları için en çok basit hareketli ortalama kullanılırken, en çok kullanılan diğer bir hareketli ortalama tipi ise üssel hareketli ortalamadır.
Bollinger bantların kullanılmasında en önemli neden finansal ürünün yüksek ve düşük seviyelerini bilebilmek ve ilgili ürünün hangi bant arasında dalgalanacağını kestirebilmektedir. Genelde bir finansal ürün bollinger bantlarının üst seviyesine değdiğinde aşırı alış seviyeleri, alt bandına değdiğinde ise aşırı satış seviyeleri olarak yorumlanabilir. Ancak unutulmaması gerekir ki hiçbir teknik analiz indikatörü tek başına anlamlı sonuçlar vermez. Bollinger bantları da diğer indikatörler ile birlikte kullanıldığında anlamlı sonuçlar verebilmektedir.
Momentum
Forex işlem platformu olan Metatrader 4 işlem platformunda kullanılabilen teknik analiz göstergelerinden birisi olan Momentum göstergesi, önceden belirlenmiş olan bir süre içinde paritelerdeki değişimi yüzdesel olarak gösteren bir osilatördür. Diğer bir ifadeyle, ilgili paritenin belirlenmiş bir süre içinde ne kadar kazandırdığını veya kaybettirdiğini endeks olarak belirten bir göstergedir.
Momentum finans teorisinin açıklamakta zorlandığı bir piyasa anomalisidir. Herhangi bir finansal ürünün fiyatlarının yükseliyor olması gelecekte de fiyatların yükseleceğini garanti etmemektedir. Etkin piyasa hipotezine göre, fiyatlardaki artış arz ve talepteki değişiklikler yada o finansal üründe gelen yeni bir bilgi ile belirlenmektedir.
Momentum göstergesi aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır;
Momentum = Son Günkü Kapanış / x Gün Önceki Kapanış * 100
Momentum Göstergesi Nasıl Yorumlanır?
Momentum indikatörü, iki şekilde yorumlanır:
- Yöntem; bir trend izleme göstergesi olarak kullanmak mümkündür. İndikatör dip yapıp, yukarı döndüğü zaman AL, indikatör zirve yapıp, aşağı döndüğü zaman SAT kararı verilmelidir. Momentum İndikatörü yeni bir zirve veya dip yaptığı zaman ( geçmişteki zirve ve diplerle karşılaştırıldığında ), mevcut trendin devam edeceğini, ancak fiyatlardaki artış hızının yavaşladığını ve senedi yükselten faktörlerin etkilerinin artık zayıfladığını ve bir süre sonra fiyatların düşmeye başlayabileceğini göz önünde bulundurmalısınız. Yine de indikatörün ürettiği sinyalin, fiyat hareketi ile de onaylanmasını bekleyerek pozisyon değiştirmelisiniz. Örneğin, indikatör zirve yaptı ve döndü, satış için fiyatların da düşme belirtisi göstermesini beklemelisiniz.
- Yöntem Momentumun göstergesi geleceği haber veren bir gösterge olarak da çalışabilir. Fiyatlar yükselirken ve yeni zirveler yaparken, göstergenin yeni zirve yapamaması veya fiyatlar yeni dip yaparken, göstergenin yeni dip yapmaması. Bu durumda uyumsuzluk oluşmuş olur ve trend değişikliğinin erken sinyali olarak değerlendirmek gerekir.
Stokastik
Stokastik indikatörü 1950’lerde George Lane tarafından geliştirilen bir momentum indikatörüdür. Stokastik indikatörü belirli bir periyod içerisinde yüksek ve düşük değerlerin mevcut fiyata olan yakınlığını göstermektedir.
Stokastik indikatörü hacim ve fiyatı takip eden bir indikatör değildir. Bu indikatör fiyatın momentumunun veya hızını ölçmektedir. Temel teknik analiz kuralı olarak momentum fiyattan daha hızlı yön değiştirmektedir.
Stokastik indikatöründe oluşan boğa veya ayı piyasası dönüşleri daha kolay tespit edilebilmektedir. Trend dönüşlerinin yanı sıra aşırı alım veya aşırı satım seviyelerinin de tespit edilmesinde bu indikatör kullanılmaktadır.
STOKASTİK İNDİKATÖRÜ NASIL HESAPLANIR?
%K ve %D değerleriyle gösterilir ve bu değerler şu şekilde hesaplanır:
%K = 100 x (Kapanış – Düşük 5) / (Yüksek 5 – Düşük 5)
%D = %K ‘nın 3 günlük basit hareketli ortalamasıdır.
Grafik üzerinde görülen 80-100 arası bölge aşırı alım, 0-20 arası bölge ise aşırı satım bölgesidir. %K eğrisinin %D eğrisini aşağı yönlü kesmesi durumunda satış sinyali, yukarı yönlü kesmesi durumunda alış sinyali vermektedir.
Stokastik indikatörünün varsayılan periyod değeri 14’dür. Bu değer gün, hafta, ay veya belirlenen bir periyod olabilir.
Stokastik indikatörünün 3 farklı çeşidi mevcuttur. Bunlar hızlı stokastik, yavaş stokastik ve full stokastik olarak isimlenmiştir. Hızlı stokastik adından da anlaşılabileceği gibi değişimleri hızlı gösterebilmektedir ancak bununla beraber indikatörün de hata olasılığı o kadar artmaktadır.
Hızlı Stokastik:
- Hızlı %K = %K
- Hızlı %D = 3-periyod SMA Hızlı %K
Yavaş Stokastik:
- Yavaş %K = Hızlı %K düzeltilmiş 3-periyod SMA
- Yavaş %D = 3-periyod SMA Yavaş %K
Full Stokastik:
- Full %K = Hızlı %K düzeltilmiş X-periyod SMA
- Full %D = X-periyod SMA %K
Momentum indikatörleri belirli bir bant arasında hareket eden piyasalarda çok daha iyi çalışsa da, finansal ürünlerin trendlerinin de belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır.
Parabolic SAR
Parabolic SAR, genellikle bir enstrümanın kısa vadedeki görünümünü analiz etmek isteyen yatırımcılar tarafından kullanılan, ne zaman alım ne zaman satım yapılacağı hakkında bilgi veren bir göstergedir. Parabolic SAR indikatörü, Foreks piyasasının çift yönlü işlem imkanı sunması nedeniyle kullanıma uygundur. SAR, “Stop and Reverse” yani “dur ve ters pozisyon al“ anlamına gelmektedir.
İlgili periyoddaki en düşük ve en yüksek fiyat seviyelerinden hesaplanan indikatör grafik üzerinde noktalarla gösterilir. Aşğağıdaki grafikte de görülebileceği gibi, eğer noktalar fiyatların altında oluştuysa trend yukarı yani AL sinyali, fiyatların üzerinde oluştuysa trand aşağı yani SAT sinyali vermektedir. Başka bir deyişle, noktaların grafiğin altından üstüne çıkması durumunda alış pozisyonlarının kapatılarak satışa geçiş sinyali, noktaların grafiğin üstünden altına inmesi durumunda satış pozisyonlarının kapatılarak alışa geçiş sinyali anlamına gelir.
TEKNİK ANALİZ FORMASYONLARI
Formasyonlar, teknik analiz açısından önemli grafiksel oluşumlardır. Formasyonlara bakarak fiyatların gelecekte oluşabilecek hareketini önceden kestirebiliriz. Teknik analizde en çok kullanılan formasyonlar aşağıdaki gibidir;
ÇİFT TEPE – İKİLİ TEPE FORMASYONU
Çift tepe ya da ikili tepe olarak adlandırılan formasyon, teknik analistlerce güçlü bir yukarı trendin sonuna gelindiğinin habercisi olduğu varsayılır. Önemli bir zirve seviyesinden dönülmesiyle beraber daha önce harekete katılamayan yatırımcıların da tekrar yükseliş olacağı ve trendin devam edeceği beklentisi ile piyasaya girmesi fiyatları bir önceki tepeye yakın bir seviyeye kadar taşır, fakat bir önceki tepede yaşanan sert satış ikinci tepeyi de önemli bir direnç haline getirmesinin ardından alıcıların bu noktada isteksiz olması fiyatları tekrar destek seviyesine çekmesi ile oluşur.
ÇİFT DİP – İKİLİ DİP FORMASYONU
Bu formasyon ikili tepe formasyonunun tersi niteliğindedir. Düşüş trendinin sonunda görülen bu formasyonda hacim miktarı, birinci dip oluşurken yüksektir. Birinci dipten gelen tepki alımlarında ise hacim daha düşük kalır. İkinci dipten dönüşten itibaren işlem miktarı da fiyatla birlikte artar. Bu formasyon grafiklerde, ikili tepe formasyonu şekline benzetilen M harfinin tersi olan W harfine benzemektedir. Tıpkı ikili tepe formasyonunda olduğu gibi bu formasyonun da genellikle bir aydan daha uzun süreceği varsayılır.
Üçgen Formasyonu
Trend devamına işaret eden formasyonlardan olan üçgen formasyonu, kendi içerisinde yükselen üçgen formasyonu, alçalan üçgen formasyonu ve simetrik üçgen formasyonu olmak üzere üçe ayrılır.
Yükselen üçgen formasyonu, simetrik üçgen formasyonu ile benzer olsa da üst bant trend çizgisi yatay olduğundan dolayı simetrik üçgen formasyonundan ayrılır. Yükselen üçgen formasyonu doğası gereği genel anlamda yukarı yönlü formasyonlardır; özellikle yukarı trend içerisinde meydana gelirse trendin devamının geleceğine dair bir işaret verir. Grafik oluşumu şu şekilde oluşur, piyasa aşırı alım bölgesindedir ve fiyatlar geri çekilmeye başlar. Fakat bir miktar geri çekilmeden sonra alıcılar tekrar devreye girer ve bir önceki en yüksek fiyat seviyesine doğru yeniden yukarı yönlü bir hareket başlar. Bu seviyeden tekrar satış gelir ancak alıcılar bu sefer bir önceki düşük fiyat seviyelerine gelmeden tekrar devreye girer ve yine bir önceki yüksek fiyat seviyesine doğru bir hareket olur. Her seferinde yeni yükselen düşükler meydana gelerek oluşan bu formasyon, en yüksek fiyat seviyesinin yukarı yönlü kırılması ile son bulur ve yukarı hareket devam eder. Bu direnç seviyesi kırılırken hacim tarafında ciddi anlamda artış olması beklenir. Hedef fiyat seviyesi olarak; üçgen formasyonunun oluşumunda ortaya çıkan en geniş bant aralığı kadar, direnç seviyesi kırıldıktan sonra bir hareket beklenir.
Alçalan üçgen formasyonu, simetrik üçgen formasyonu ile benzer olsa da alt bant destek çizgisi yatay olduğundan dolayı simetrik üçgen formasyonundan ayrılır. Alçalan üçgen formasyonu doğası gereği genel anlamda aşağı yönlü formasyonlardır; özellikle aşağı trend içerisinde meydana gelirse trendin devamının geleceğine dair bir işaret verir. Grafik oluşumu şu şekilde oluşur, piyasa aşırı satım bölgesindedir ve fiyatlar yukarı gitmeye başlar. Fakat bir miktar yukarı hareketten sonra satıcılar tekrar devreye girer ve bir önceki en düşük fiyat seviyesine doğru yeniden aşağı yönlü bir hareket başlar. Bu seviyeden tekrar alış gelir ancak satıcılar bu sefer bir önceki yüksek fiyat seviyelerine gelmeden tekrar devreye girer ve yine bir önceki düşük fiyat seviyesine doğru bir hareket olur. Her seferinde yeni alçalan yüksekler meydana gelerek oluşan bu formasyon en düşük fiyat seviyesinin aşağı yönlü kırılması ile son bulur ve aşağı hareket devam eder. Bu destek seviyesi kırılırken hacim tarafında ciddi anlamda artış olması beklenir. Hedef fiyat seviyesi olarak; üçgen formasyonunun oluşumunda ortaya çıkan en geniş bant aralığı kadar, destek seviyesi kırıldıktan sonra bir hareket beklenir.
Simetrik üçgen formasyonu, hem aşağı yönlü hem de yukarı yönlü trendler devam ederken meydana gelebilir ve alçalan yüksekler ile yükselen düşükler tarafından oluşur. Bu sayede, bu yükseklerin ve düşüklerin birleştirilmesiyle ortaya simetrik bir üçgen çıkar. Bu periyodda hacimlerde ciddi anlamda düşüşler gözlenir. Genelde formasyon, üçgeninin trend yönünde kırılması ile son bulur ve fiyatlar hacim artışı ile birlikte formasyonunun en geniş noktası kadar aşağı veya yukarı yönde hareket etmeye başlar.
Omuz Baş Omuz Formasyonu
Formasyonun oluşmasından önce yukarı yönlü bir trend oluşumunu gözlemlemek gerekmektedir. İkinci olarak sol omuz, yükselen trendin zirvesini oluşturmalı ve buradan hafif bir geri çekilme gözlemlenmelidir. Baş seviyesi (Hala yukarı trend içerisinde olmak kaydı ile) zirveyi oluşturmalıdır ve buradan hafif bir geri çekilme ile beraber sağ omuz oluşumu için tekrar bir yükseliş gözlemlenmelidir. Sağ omuzdan sonra gelecek düşüşle beraber boyun çizgisi olarak adlandırılan iki omuz noktasının düşük seviyeleri, destek konumundadır. Formasyonun geçerlilik kazanması için boyun çizgisinin hacimle beraber aşağı yönlü kırılması gerekmektedir. Bunun gerçekleşmesi ile beraber hedef nokta boyun çizgisi le baş arasında oluşan mesafenin boyun çizgisinden aşağı yöne eklenmesi ile hesaplanabilir.
OBO oluşmaya başlarken fiyatlar ralli yapmaktadır. Yükselişin ardından gelen küçük bir düzeltme hareketiyle grafik bir tepe yapar ve önce SOL OMUZ oluşur. Sonrasında yükseliş devam eder. Geri çekilmenin sonlandığı bölgeden alışların gelmesiyle yukarı yönlü hareket tekrar başlar fiyatlar daha büyük bir tepe oluşturarak sol omuz seviyesine geçer ve BAŞ oluşur. Baş oluştuktan sonra fiyatlar birinci omuz seviyesinde oluşan desteğe kadar geri çekilir. Bu destek seviyesine ‘’Boyun Çizgisi’’ adı verilir. Boyun çizgisinden gelen tepki alımlarıyla fiyatlar son kez yukarı bir hareket yaparak SAĞ OMZU oluşturur. Sağ omuz sol omuzla aşağı yukarı aynı seviyelerde oluşur. Sağ omuz tamamlandıktan sonra satışların güçlenmesiyle boyun çizgisi kırılır,formasyon tamamlanır ve yükseliş trendi omuz baş omuz formasyonuyla birlikte sonlanır. Kırılma sonrası gelen sert satışların etkisiyle boyun çizgisi ve başı oluşturan ikinci tepenin uzunluğu kadar geri çekilme beklenir.
Omuz baş omuz formasyonunda boyun çizgisi oldukça önemlidir. Formasyonun onaylandığı ve alım – satım karalarının verildiği destek/direnç çizgisidir. Boyun çizgisi sol omuz ve baş bölgesinden gelen satışların destek bulduğu noktalar birleştirilerek çizilir. Mutlaka yatay olmak zorunda değildir, aşağı ya da yukarı eğimli de olabilir. Boyun çizgisi aşağı yönde kırıldıktan sonra tekrar boyun çizgisine doğru yönelerek satış için ikinci bir fırsat verir.
Dikdörtgen Formasyonu
.png "Forex Teknik Analiz Nedir?")
Bayrak Formasyonu
.jpg "Forex Teknik Analiz Nedir?")
Takoz Formasyonu
Takoz Formasyonu Üçgen Formasyonuna benzemekle beraber kullanılma amacı fiyatların gittikçe daha az genişlikte hareket ettiğini ve sıkışmaya başladığını ifade etmektir. Bu birbirine yaklaşan iki sınır çizgisi birleşmeden fiyatın kırılması beklenir.
Alçalan Takoz Formasyonu, fiyatlardaki artış eğilimi olarak yorumlanabilir. Eğer bu formasyon aşağı yönde oluşuyorsa bu oluşum trendin değişeceğini gösterir. Yukarı trendde bir oluşum gösteriyor ise hareketin bu yönde devam edeceği şeklinde yorumlanabilir.
Yükselen Takoz Formasyonu, Alçalan Takoz Formasyonunun tam tersidir. Bu formasyon fiyatlarda düşüş trendi olarak yorumlanır. Bu formasyon yukarı trendde oluşuyorsa trendin değişeceğine işaret eder. Aşağı yönde oluşuyorsa ise, kısa bir yükseliş olabileceği ancak trendin düşüş yönünde olduğunu gösterir.
Takoz Formasyonu diğer formasyonlar kadar sık kullanılmasa da, yorum ya da analiz yaparken dikkat edilmesi gereken önemli bir formasyondur.
Bayrak(FLAMA) Formasyonu
Bayrak formasyonu kısa vadeli görünümde oluşan ve trendin devamı anlamına gelen grafik oluşumlarıdır. Bayrak formasyonu kesinlikle bir geri dönüş formasyonu değildir. Bayrak formasyonu ile flama formasyonu birbirine çok benzerler. Kısaca tanımlamak gerekirse; çok sert bir yukarı fiyat hareketinden sonra, kısa vadeli bir konsolidasyon oluşması ve bu konsolide grafiğin şeklinin bayrağa benzemesidir. Bu konsolide oluşumu sırasında genellikle hacimler düşük seviyede hareket eder. Bayrak formasyonunun oluşumunda ilk hareket çok sert bir yukarı hareket sonucu oluşur ve bu bayrağın direğini meydana getirir. Bu hareketi kaçıran yatırımcılar, bayrak oluşumunu takip edebilirler. Bayrak oluşumu genellikle sekiz bar civarı olur ama kesinlikle yirmi bar üzerine çıkmaz. Yirmi bar üstüne çıkan konsolidasyon oluşumlarında, bayrak direğini oluşturan ilk hareket gücünü yitirir ve trend güç kaybeder. Pozisyona girme sinyali, bayrak oluşumunun üst noktası kırıldığı anda gelir. Bu seviyede hacimlerde gözle görünür oranda artış meydana gelir. Eğer hacimde beklenen artış olmaz ise, oluşum muhtemelen geçerliliğini yitirecektir. Hedef fiyat seviyesi genelde, bayrak direğinin başlangıç noktası ile bayrağın oluştuğu kısım arasındaki fakın, bayrak oluşumu tamamlanıp yukarı harekete başlandığı noktaya eklenmesiyle bulunur.